پی یر امیدیار ، بنیان گذار سایت eBay و ثروتمندترین مرد ایرانی

پی یر امیدیار (Pierre Omidyar) زاده ۲۱ ژوئن ۱۹۶۷ در پاریس  ، بنیانگذار و رییس سایت حراجی ای‌بی (ebay) است.

زندگینامه

پدر او یک پزشک ایرانی بود که در دهه ی 1340 شمسی به فرانسه مهاجرت کرد و پس از چند سال اقامت در فرانسه ، در سال 1352 به استخدام دانشگاه جان هاپکینز ( John Hopkines ) در ایالت مریلند امریکا درآمد و در مرکز پزشکی دانشگاه مشغول به کار شد

امیدیار در سال   ۱۹۶۷ ( 1346 ) از پدری ایرانی و مادری ایرانی ) به نام الهه میرجلالی امیدیار ( در پاریس به‌دنیا آمد. ۶ ساله بود که با خانواده اش به ایالت مریلند آمریکا رفت و دوره ی دبستان و دبیرستان را در آن منطقه گذراند. در دبیرستان ضمن آشنایی و کار با کامپیوتر ، عشق عجیبی به برنامه نویسی کامپیوتری پیدا کرد و اولین کار او در این زمینه ، نوشتن یک برنامه برای تهیه ی کاتالوگ کارت کتابخانه ی دبیرستان بود و برای این کار ساعتی 6 دلار حق الزحمه دریافت می کرد.

پی یر پس از اتمام دوره ی دبیرستان ، به دانشگاه تافتز    ( Tufts) واقع در ایالت ماساچوست امریکا رفت و در سال 1988 ( 1367 ) لیسانس خود را در رشته ی علوم کامپیوتری دریافت کرد.

کار و حرفه

پیر امیدیار رئیس و موسس سایت ای‌بی (eBay) اولین و معروف ترین وب‌گاه مخصوص حراج و خرید و فروش اینترنتی که تا آخر سال  ۱۹۹۸ ۱/۲ میلیون عضو ،۷۵۰ میلیون دلار حجم معاملات و حدود ۸ میلیون دلار سود به هم زده بود. حالا بعد از گذشت 14 سال شرکت بزرگی شده است با بیش از ۶۰۰۰ کارمند و میلیاردها دلار سهام.

سابقه ی تجربی و عملی برنامه ریزی حرفه ای

پی یر ابتدا در شرکت کلاریس ( Claris ) که یکی از شرکت های تابع شرکت کامپیوتری معروف اپل ( Apple ) است ، استخدام شد و در آن جا برنامه  ی کاربردی مک درا ( Mc Draw ) را برای آن ها نوشت. بعد از آن پی یر در شرکت کامپیوتری جنرال مجیک ( General Magic ) که در ایجاد پایگاه های ارتباطی موبایل فعالیت دارد ، به عنوان مهندس کامپیوتر استخدام شد.

بعد از 4 الی 5 سال تجربه ، در سال 1991 به فکر افتاد خودش موسسه ای دایر نماید و با 3 نفر از دوستان خود شرکت آی دی سی IDC ( Ink Development Corporation ) را تاسیس کرد که مبتکر برنامه نویسی کامپیوتری طبق دستورات داده شده با قلم به جای تایپ دستورات روی صفحه کلید های کامپیوتر بود. این شرکت بعداً ای شاپ ( E Shop ) یا فروشگاه الکترونیکی نام گذاری شد. شرکت مایکروسافت در سال 1996 شرکت ای شاپ را خریداری کرد. ای شاپ مبتکر بازاریابی و فروش از طریق اینترنت بوده است.

داستان پیدایش ای بی ( Ebay )

ریشه ی درست کردن شبکه ی حراج جهانی کامپیوتری از طریق اینترنت توسط پی یر امیدیار ، به مشکل نامزد او که کلکسیونی از لوله فنردار آب نبات پز ( Pez ) داشت مربوط می شود.

لوله فنردار آب نبات مارک پز از ده ها سال قبل به شکل حیوانات یا شکل های کارتونی مختلف تولید شده و به فروش رسیده بود و عده ای مایل بودند مجموعه ی این جعبه ها یا لوله ها را داشته باشند.

در اوایل سال 1995 مشکل  خانم پاملا وسلی ( Pamela Wesly ) نامزد سابق و همسر فعلی آقای امیدیار ، این بود که چگونه سایر دوستداران و خریداران این لوله ها یا جا آب نباتی ها ی فنردار را در منطقه ی سانفرانسیسکو پیدا کنند و با آن ها داد و ستد نمایند.

آشنا بودن با شبکه ی اینترنت و امکانات آن ، پی یر را به فکر نوشتن یک برنامه برای اعلان در شبکه ی اینترنت انداخت.

فکر امیدیار این بود که یک جایگاه حراج اینترنتی می تواند بهترین نقش یک بازار رقابتی کارآمد را ایفا نماید.

پی یر در تعطیلات آخر هفته در ماه اوت سال 1995 ، در منزل برنامه ای را نوشت و از اول سپتامبر شبکه ی ای بی را به طور ساده از آپارتمان خود راه انداخت.

امیدیار در صفحه ی مخصوص و برنامه ی نرم افزاری خود امکان داد و ستد مستقیم مردم با یکدیگر را فراهم کرده بود.

در ابتدا این کار برای امیدیار یک سرگرمی بود و امیدیار در چند ماه اول این سرویس تجارت الکترونیکی را کاملاً مجانی ارائه می کرد. دوستان امیدیار و مردم دیگر دهان به دهان درباره ی حراج الکترونیکی او شنیدند و به شبکه و برنامه ی او روی آوردند.

هنوز شش ماه نگذشته بود که شرکت Best Internet به علّت زیاد شدن تعداد مراجعه کنندگان ، در فوریه ی 1996 از او خواست که برنامه ی خود را وسیع تر و بهتر کند و صورت حساب ماهیانه ی او به علّت اشتغال وقت بیش تر  شبکه به حدود 250 دلار رسید. امیدیار برای وسعت دادن جایگاه و بالا بردن سطح خدمات خود اعلام کرد که مراجعه کنندگان به برنامه و خدمات او برای اعلان کالاهای قابل فروش و دادن قیمت ، باید پول اندکی بپردازند.

مقاومت مشتریان اندک بود و هجوم مردم هم چنان ادامه یافت. ای بی در همان ماه فوریه ی 1996 سود آور شده بود.

در ابتدا فهرستی از لوله شکلات فنر دار وجود نداشت ( بعداً این کالا هم اضافه شد ) ولی مقدار بسیار زیادی سخت افزار کامپیوتری برای فروش عرضه شد. امیدیار که مجبور به پرداخت هزینه های تازه شده بود ، گرفتن پول از مشتریان  را آغاز کرد. او یک سیستم ترکیبی حق عضویت و کاربری را ابداع کرد. یک مبلغ ثابت برای ثبت هر قلم کالا ( که در آن زمان 10 سنت بود ) و درصدی از مبلغ فروش کالا.

پول هایی که با پست روزانه برای امیدیار می رسید ، بسیار کم بود. گاهی 5 سنتی و 10 سنتی که به کارت چسبانده شده بود.

ولی این مبلغ های کوچک و کم ، به تعداد زیاد می رسید و ای بی در ماه اول 1000 دلار درآمد داشت که بیش تر از هزینه ی راه اندازی و اداره ی آن بود.

درآمد جایگاه ماه به ماه رو به افزایش گذاشت. ماه دوم 2500 دلار و بعد 5000 دلار و بعد 10000 دلار.

بالاخره فکر دیگری به ذهن امیدیار رسید.

امیدیار به عنوان تنها کارمند تمام وقت ای بی ، به زودی کشف کرد که نقش تازه ای به او تحمیل شده است ، به عنوان میانجی بین خریداران و فروشندگان که شکایات خود را با پست الکترونیکی ( E-mail ) برای او می فرستادند و می خواستند که او مداخله کند. امیدیار آنها را تشویق می کرد که دوستانه مسئله را بین خود حل کنند ولی بالاخره تصمیم گرفت که مردم شکایات خود را علناً روی شبکه بیان دارند.

امیدیار می گوید : " شما نمی توانید هر بار بدوید و به پدرتان مراجعه کنید ! "

او یک شعار دیگر هم دارد : " اگر مشتریان درباره ی کسانی که دوست ندارند شکایت می کنند و بد می گویند ، باید حرف های خوبی هم برای گفتن درباره ی کسانی که دوست دارند ، داشته باشند. "

همین ایده پایه ی یکی از برنامه های ای بی تحت عنوان بازیافت نظرات ( FeedBack Forum ) که مورد توجه مردم است می باشد.

امیدیار در این برنامه فلسفه ای را بنیان گذاشت که هنوز هم راهنمای ای بی است.

فلسفه این است که مردم ذاتاً خوب هستند. آن ها اشتباه هم می کنند و وقتی که تردید داریم باید حق را به آن ها داد.

 " من در ابتدا فکر می کردم که این کانال ارتباطی بازیافت نظرات ، به یک ارتباط گله و شکایت تبدیل شود اما وقتی پیشرفت کار را مطالعه کردم ، دیدم که مردم از خوب گویی هم لذت می برند "

امیدیار در ماه مه 1996 در حالی که هنوز از منزل خود فعالیت می کرد ، شرکتی درست کرد و ضمناً دنبال شخصی می گشت که نظر او را برای ایجاد شبکه ی حراج وسیع اینترنتی تعقیب نماید.

امیدیار توانست دوست و همکار خود جف اسکول ( Jeff Skoll ) را متقاعد کند که به او بپیوندد و خودش هم که از کار روزانه استعفا داده بود ، کار تمام وقت برای ای بی را آغاز کرد. جف اسکول دارای فوق لیسانس مدیریت بازرگانی از دانشگاه استنفورد بود و در آن موقع در رشته ی تجارت الکترونیکی برای شرکت نایت ریس ( Knight Risses ) کار می کرد.

امیدیار و جف اسکول با یکدیگر همکاری کردند و کارمندان دیگری را هم استخدام کردند ، تکنیسین های بیش تر ، کارمندان اداری ، دفتری و مالی بیش تر برای خدمات مشتریان.

در آن روز های اولیه محل کار کارکنان جایی بسیار در هم ریخته و غیر رسمی بود و دکور دفاتر ، تصاویر جنگ ستارگان بود.

اولین کارکنان مجبور بودند قطعات میزهای خود را به هم میخ کنند و روی صندلی های تاشوی کنار دریا بنشینند و تا ساعت 3 بعد از ظهر کار کنند و بعد آماده ی دیدن مسابقات فوتبال اروپایی شوند.

امیدیار در سال 1997 یک شرکت سرمایه گذار را به کار خود علاقه مند کرد ( که این شرکت در آن زمان 6 و نیم میلیون دلار بر روی ای بی سرمایه گذاری کرد ).

ای بی یک مشاور بازاریابی استخدام کرد که علامت ( لوگو ) چشمگیر و چند رنگی ebay را ابداع کرد و به رقابت با تهدیدات جایگاه های اینترنتی آن زمان مثل آن سِیل ( On Sale ) و دنیای حراج ( Auction Universe ) که توسط کمپانی های قدیمی ، به تازگی درست شده بودند رفت و بر آن ها پیروز شد...

در 24 سپتامبر سال 1998 عرضه ی اولیه ی سهام ای بی در بورس آغاز شد و قیمت هر سهم 18 دلار بود. در پایان همان روز ، قیمت هر سهم 160 درصد افزایش یافت و به 47 دلار رسید...

ملاقات و اظهار نظر خبرنگار مجله ی تایم درباره ی امیدیار

صحنه درست مانند یک فیلم جاسوسی بود !

من در خیابان شانزه لیزه ی پاریس به یک کیوسک تکیه داده بودم و به عکس سیاه و سفید کوچکی نگاه می کردم و می کوشیدم با نگاه به قیافه ی عابرین ، پی یر ( Pierre ) را در مقابل خود پیدا کنم.

امیدیار به فرانسه آمده بود تا از یک طرف به محل تولدش برگردد ( او در پاریس متولد شده و تا شش سالگی در آن جا زندگی کرده است ) و از طرف دیگر روی برنامه های توسعه ی ای بی کار کند...

ضمن نوشیدن چند قهوه او شخصیت خود را این گونه بیان می کند : " آزاد اندیش ، ارتباط گرا و کمی نو گرا "

او بعد از تاسیس ای بی ، متحیّر بود که بازارهای مالی چه قدر ناقص کار می کنند. او می گوید : " موسسات و سرمایه گذاران عمده تمام اطلاعات درونی شرکت ها را داشتند. کاری که من می خواستم انجام دهم ، این بود که بازاری درست کنم که هر کس در آن اطلاعات یکسان و مساوی داشته باشد. "

او هم چنین می گوید : "  اولین کوشش های تجارت الکترونیکی توسط کمپانی های بزرگ به عمل آمد که به خود می گفتند : " چه خوب حالا ما می توانیم از راه اینترنت مستقیماً کالای خود را به مردم بفروشیم ". واضح است که اگر شما از نقطه نظر آزاد اندیشی و دمکراسی به قضیه نگاه کنید ، در این مسئله نقص دیده می شود.

این که شرکت ها کالای بیش تری را به گلوی مردم فرو کنند ، زیاد جالب نیست.

من می خواستم این قدرت را به فرد بدهم که خود او بتواند عرضه کننده هم باشد. "

امیدیار کوشید ای بی را با یک فلسفه ی موسس بر پایه ی اصول اخلاقی ای که در بچگی جذب کرده بود ، بنیان نهد. او می گوید : " مادرم همیشه به من می گفت با مردم آن طور رفتار کن که دوست داری آن ها با تو رفتار کنند و برای بقیه ی مردم احترام قائل باش. در یک دنیای شلوغ این ها نکات اخلاقی خوبی به شمار می روند "

ای بی هم چنین ، ای بی های محلی را هم راه انداخت که اولین آن ها در لوس آنجلس راه اندازی شده بود. هدف از راه اندازی ای بی های محلی این بود که یک بازار محلی برای اقلام و کالاهای بزرگ مثل اتومبیل که به آسانی نمی توان آن ها را به فاصله ی دور فرستاد و یا برای چیز هایی که جنبه ی محلی دارد مثل بلیط کنسرت ، ایجاد کرد.

هدف اولیه ی امیدیار و همکارانش ، ایجاد یک بازار جهانی بوده و هست که در آن هر نفر در شرایط مساوی با دیگران ، فعالیت کند. مثلاً در ممالک توسعه یافته مصرف کنندگان می توانند مستقیماً صنایع دستی محلی را به قیمت های ارزان تر خریداری کنند و با این کار چندین سطح از واسطه ها حذف می شوند و در نتیجه روستاییان و تولید کنندگان صنایع دستی نیز می توانند مبلغ بیش تری از قیمت فروش را برای خود نگه دارند.

درس های پی یر امیدیار برای کار آفرینان

1 _ در کار امیدیار فلسقه ای وجود دارد ، فلسفه ی دادن نقش و اهمیت به فرد خریدار و فروشنده ، فلسفه ی رفتار عادلانه با یکدیگر ، فلسفه ی رقابت عادلانه برای ظهور بهترین استعداد ها در انسان ها.

2 _ امیدیار فردی باهوش ، جسور و مبتکر و آینده نگر است و هرگز درجا نزده است. نوگرایی و جهانی فکر کردن خصیصه ی بارز او بوده است.

3 _ امیدیار خود محور و حریص نیست.از روز اول همکاران جدید خود را سهام دار کرد و در سال 2000 ، 70 درصد از سهام 20 میلیارد دلاری ای بی به او و همکارانش تعلّق داشت.

4 _ وی و همسرش پاملا امیدیار ( پاملا وسلی ) ، صاحب و حامی چند بنگاه خیریه هستند که به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم در خدمت مردم و در اختیار افراد نیازمند و گروه های خاص هستند.

امیدیار در سال 1995 سایت اینترنتی Ebay را تاسیس کرد و بعد از 5 سال صاحب 5 میلیارد دلار ثروت شد.

دارایی خالص امیدیار در سال 2007 ۸٬۸ میلیارد دلار تخمین زده شده و بدین ترتیب در حال حاضر او ثروتمندترین مرد ایرانی الاصل است.

در حال حاضر در ebay علاوه بر قابلیت حراج ، قابلیت فروش عادی کالاها با قیمت ثابت ( یک کلام ! ) را هم دارد.

Ebay در طول تاریخچه ی کاری اش ، دست خوش مشکلات و اتفاقات فراوانی بوده. یکی از این مشکلات عدم وجود اعتماد و اطمینان بود که در همه ی جای اینترنت وجود داشت. ولی ebay برای این مشکل هم چاره ای اندیشید و " سیستم اعتماد " یا همان سیستم بازیافت نظرات را راه اندازی کرد. البته این سیستم تغییراتی نسبت به نسخه های قبلی آن کرده و بهتر و کامل تر شده.

آن چه خواندید خلاصه ای بود در مورد تاریخچه ی ebay.

می توانید جهت یافتن اطلاعات بیش تر در مورد ebay در گوگل و یا دانشنامه ی ویکی پدیا عباراتی مثل " درباره ی ebay " ، " تاریخچه ی ebay  " و... را جست و جو کنید.

منبع